Hoe zien de woningen er in 2025 uit? Op 29 november is in Pakhuis De Zwijger gesproken over verschillende aspecten van de woning: de kwaliteit, de duurzaamheid en het gebruik.

Hieronder een video ter introductie van het thema de woning in 2025. Daarna de belangrijkste uitkomsten over dit onderwerp uit de enquête en vervolgens verslagen van de discussies. Tot slot de belangrijkste suggesties die zijn gedaan op een rij.

De deelnemers zijn voor meer controle op en handhaving van de woonkwaliteitseisen. Bij het vergroten van de duurzaamheid van woningen wordt regelgeving als knellend ervaren. Toeristische verhuur en leegstand moet worden teruggedrongen.

Woonkwaliteit

Deelsessie stadsgesprek 3

Het gesprek is van start gegaan met de vraag: Wat verstaan we onder woningkwaliteit?

Allereerst worden objectieve aspecten, die kwaliteit van wonen en die de gezondheid van bewoners beïnvloeden, genoemd. Denk aan vocht, schimmel, tocht geluid, CO2, brandveilig en asbest. Ten tweede spreekt men over meer subjectieve kenmerken van woningkwaliteit, te weten licht, lucht en ruimte. Bij ruimte gaat het over voorkomen van overbewoning, de wens van een flexibel ingedeelde woning en voldoende bergruimte. Bij licht denkt men aan voldoende daglicht en bij lucht aan het hebben van een buitenruimte of balkon. Ook de leefomgeving is van invloed op de woningkwaliteit. De verhouding met de buren en overlast van geluid of stank beïnvloeden de kwaliteit van woning, zo vinden velen in de zaal.

Nadat deze associaties met woningkwaliteit zijn benoemd, is er gekeken naar concrete stappen die gezet kunnen worden. Hoe verbeteren we de woningkwaliteit richting 2025?

‘Meer aandacht voor problemen met buren’

Een kwaliteitsregister met informatie die aangeleverd wordt door bewoners zou meer inzicht kunnen verschaffen over de kwaliteit van woningen. Er moet regelmatig door een onafhankelijke instantie gecontroleerd worden op vocht en schimmel en overige aspecten van de woningkwaliteit. Vervolgens zou er ook meer gestraft moeten worden op het overtreden van eisen aan woningkwaliteit. Er moet hierbij ook meer aandacht komen voor de meer subjectieve kenmerken zoals geluidsoverlast of problemen met de buren. Huurders stemrecht geven zou hierbij kunnen helpen. Geef huurders eigenaarschap en daardoor meer verantwoordelijkheid over de kwaliteit van wonen.

Tot slot stelt men dat woningkwaliteit ook betekent dat een woning past bij je huishouden. Een passende woning, dat kan dus ook een tijdelijke woning zijn. Dit vereist flexibiliteit van zowel huurders als flexibiliteit in het regelgevende kader.

Duurzaamheid

Deelsessie stadsgesprek 3

Het verduurzamen van je woning gaat over comfort, maar ook over je steentje bijdragen aan de maatschappij, vinden de deelnemers van het gesprek over duurzaamheid. Dit kan ook een goed gevoel geven. Het verduurzamen van woningen gaat echter wel gepaard met veel regels en soms onduidelijk en inconsistent rijksbeleid. Voorbeelden die gegeven worden zijn de regelgeving rondom monumenten, en het feit dat er in het Bouwbesluit niets staat over het gebruik van duurzame materialen. Dit terwijl men het erover eens is dat de overheid het goede voorbeeld moet geven op het gebied van duurzaamheid. De overheid zou initiatieven moeten stimuleren, bijvoorbeeld op het gebied van zelfbouw, maar ook de initiatieven die bewoners zelf starten, lokaal. Men is er namelijk van overtuigd dat er van onderop veel bereikt kan worden. Ook moet de overheid experimenten stimuleren, om zo de meest moderne technieken op het gebied van duurzaamheid te gebruiken.

‘Steun initiatieven die bewoners zelf starten’

Draagvlak

Naast de vele regels, wat vooral voor verhuurders en eigenaar-bewoners geldt, stuiten de deelnemers ook vaak op gering draagvlak bij huurders. Het belang van duurzame investeringen is niet altijd duidelijk, zeker wanneer daarmee de huur omhoog gaat. Daarnaast is een fysieke aanpassing alleen niet voldoende. Er kan meer rendement behaald worden als mensen ook hun gedrag aanpassen, door bijvoorbeeld de thermostaat laag te draaien als ze het huis uitgaan. Hiervoor is voorlichting nodig. Volgens de deelnemers is dit het ‘laaghangend’ fruit bij duurzaamheid: voorlichting en kleine aanpassingen in de woning. Enerzijds meer energieadvies en bijvoorbeeld handige apps ontwikkelen om mensen te ondersteunen. Maar daarnaast moeten we vooral ook gewoon doen. Zo zouden mensen van de gemeenten bijvoorbeeld tochtstrips kunnen gaan plakken.

Woninggebruik

Deelsessie stadsgesprek 3

Toeristische verhuur

Beperk toeristische verhuur tot maximaal 30 of 45 dagen per jaar (schoolvakantie). Maak een bonus/malus beleid waarbij verhuurders het ‘ik verhuur bewust logo’ kunnen gebruiken. Geef deze goede verhuurders meer verhuurtijd. Straf harder waar verhuur tot overlast leidt. Stel gedragscodes op en handhaaf die. Om de toeristische verhuur beter te kunnen reguleren kan de gemeente een eigen verhuursite starten als alternatief voor Airbnb. In het bestemmingsplan (binnen de ring) kan een maximum (quotum) aan verhuurbare ruimte worden vastgelegd. Geef VvE’ een grotere rol bij het voorkomen en bestrijden van overlast door toeristische verhuur. Maar de drempel om illegale verhuur te melden lager, ga het gesprek met de buurt aan.

‘Betere handhaving van regels’

Leegstand

Stel ‘Zoeklicht regels’ op voor leegstaande panden. Maak verhuur zonder rechten mogelijk in oude kantoorpanden. Ondersteun flexibiliteit bij ruime en tijdelijke opvang van vluchtelingen.

Onderhuur

Betere handhaving van naleving regels, bijvoorbeeld door: periodieke toetsing, overleggen contract bij vervanging sloten, elektronische pasjes met vingerafdruk in de sociale voorraad i.p.v. sleutels, boete voor onderhuurders als ze voor 2e maal worden betrapt.

Er wordt een pleidooi gehouden voor ‘Hospita verhuur’. Onderhuur moet gereguleerd worden. Onder bepaalde voorwaarden is ook onderhuur langer dan één jaar mogelijk.

Woning delen

Maak het delen van een woning makkelijker. Dat voorkomt onderhuur. Trek dat door naar het delen van voorzieningen: bouw om te delen, gezamenlijke dakterrassen en tuinen, brandtrappen aan de achterzijde van woningen en autodelen.

Maak ook woningdelen bij mantelzorg makkelijker door behoud van toeslagen en niet korten op AOW of uitkering. Huurder met een grote woning en een huurschuld, moeten mogen delen om de schuld te kunnen aflossen. Bij inwonende studerende kinderen deze niet meetellen bij het inkomen van het huishouden en ze niet korten op toeslagen.

Er zijn nog wat algemene overwegingen gegeven. Zoals: niet meer regels maken, maar handhaven. Ga met huurders in gesprek, maak ze niet onnodig bang, help om tot oplossingen te komen in plaats van afstraffingen.

Belangrijkste suggesties:

Woningkwaliteit

• Instellen kwaliteitsregister dat wordt gevoed door bewoners

• Onafhankelijke controle van woningkwaliteit

• Sancties wanneer niet aan de kwaliteitseisen wordt voldaan

• Betrek bij de kwaliteitsbeoordeling ook subjectieve zaken zoals

• geluidsoverlast, burenoverlast, voldoende daglicht, et cetera

• Geef huurders ‘eigenaarschap’ en daarmee meer verantwoordelijkheid

• over de kwaliteit van hun woning

Duurzaamheid

• Transparante en consistente regelgeving m.b.t. verduurzamen

• Ondersteun lokale duurzame initiatieven

• Stimuleer innovatieve technieken en diensten gericht op duurzaamheid

• Werk aan meer draagvlak onder sociale huurders voor verduurzaming

• Voer kleine praktische duurzaamheidsverbeteringen uit

• (tochtstrips, energieadvies plus uitvoering)

Woninggebruik

• Beperk toeristische verhuur

• Stel een bonus/malus systeem in voor verhuurders

• Start een gemeentelijk Airbnb om meer grip te krijgen op toeristische verhuur

• Geef VvE’s een grotere rol bij het voorkomen en bestrijden van overlast

• door toeristische verhuur

• Stel ‘Zoeklicht regels’ op voor leegstaande panden

• Meer flexibiliteit bij opvang vluchtelingen

• Betere handhaving van regels bij onderverhuur

• Meer ‘hospita verhuur’

• Maak het delen van woningen makkelijker

• Maak meer ‘deelvoorzieningen’

• Voorkom korten op toeslagen of verhogen belasting bij woningdelen

• mantelzorgers en ouders en kinderen